انواع باتری خودرو، تشخیص خرابی و نحوه عیب یابی آن

در دنیای امروز باتری ها نقش غیرقابل انکاری در زندگی ما دارند، زیرا همانطور که می دانید این منابع انرژی الکتریکی، علاوه بر تامین انرژی اسباب بازی ها، وسایل خانه و …  در بخش های مختلف صنعت نیز کاربرد دارند. قرار است در این مقاله درباره انواع باتری خودرو صحبت کنیم. درمورد اینکه علت خرابی باتری خودرو و نحوه عیب یابی آن چیست؟ و همچنین علائم خرابی باتری خودرو چیست؟

انواع باتری

باتری ها را می‎‌توان در دسته‌بندی‌های مختلفی بر اساس نوع کاربرد، نحوه شارژ و… دسته بندی کرد.

انواع باتری براساس تکنولوژی ساخت در 2 دسته اصلی یک بار مصرف (پیل اولیه)  و قابل شارژ (پیل ثانویه) دسته بندی می گردد.

• باتری های یک بار مصرف

پر مصرف ترین باتری ها انواع قلیایی، پیل‌‌های نقره اکسید، پیل‌‌های روی-هوا و پیل‌‌های لیتیومی می باشند که به باتری یک بار مصرف قلمی یا کتابی معروفند. برای ساخت باتری وسایل برقی مانند اینورترها، چراغ‌‌های قابل حمل، ساعت، اسباب‌‌بازی‌‌ها و …از تکنولوژی پیل اولیه استفاده می شود.

اگر چه ممکن است گستردگی مصرف باتری پیل اولیه (یکبار مصرف) با توجه به غیرقابل شارژ بودن آنان عجیب باشد اما  جالب است بدانید که  قیمت ارزان این باتری ها برای مصرف کنندگان بسیار مهم تر از غیرقابل شارژ بودن آنها است!

• باتری های قابل شارژ (پیل ثانویه)

شما میتوانید با داشتن یک شارژر مناسب بارها و بارها از یک باتری ثانویه (قابل شارژ) استفاده نمایید، زیرا ساختار این نوع باتری ها به گونه ای است که با تغییر جهت جریان ، به راحتی شارژ میشوند. در نتیجه قبل از اینکه عمر مفید باتری تمام شود، شما میتوانید از آن در بخش های مختلف استفاده نمایید.

این نوع باتری بر اساس متریال اصلی ، در یکی از  4 دسته سرب-اسید، نیکل-هیدرید فلز (Ni-MH)،  نیکل-کادمیوم (Ni-Cd)و لیتیوم-یون (Li-ion)قرار میگیرد! از باتری های قابل شارژ در وسایلی مانند: دوربین‌‌ها، زیردریایی‌‌ها،دستبندهای سلامتی، ساعت‌‌های هوشمند و ضربان‌‌سازهای مصنوعی استفاده می شود.

تفاوت باتری قابل شارژ با یکبار مصرف

باتری های قابل شارژ به این دلیل که چند بار استفاده می شوند، آسیب کمتری به محیط زیست می زنند. اما هزینه اولیه که صرف خرید باتری و شارژر آن میشود تا حدی بیشتر از باتری‌‌های یک بار مصرف است. بر خلاف باور عمومی، طول عمر باطری های غیرقابل شارژ بیشتر است.

• باتری قلمی و نیم قلمی

معمولا زمانی که شما برای خرید باتری به یک فروشگاه مراجعه می کنید، از شما سؤال میشود که چه نوع باتری نیاز دارید، باتری قلمی و نیم قلمی ؟ شما نیز بسته به ابعاد جا باتری وسیله مدنظرتان یکی از این دو سایز را انتخاب می کنید!

لازم است بدانید که این تفاوت علاوه بر ابعاد ظاهری باتری، از حروف AA (قلمی) و AAA (نیم قلم) که بر روی باتری ها نوشته شده است نیز قابل تشخیص است. جالب است بدانید، باتری‌های نیم قلم AAA اگرچه جریان کمتری را تحمل می کنند اما ولتاژ یکسانی با باتری‌های قلمی AA دارند!

• باتری ساعتی

باتری ساعتی  که با نام باتری دکمه‌ای یا  باتری سکه‌ای نیز شناخته میشود، و شما میتوانید از آن در وسایل کوچک و  قابل حملی مانند  ساعت های کوکی کوچک و… استفاده نمایید.  اما پیش از استفاده باید بدانید که در این نوع از باتری‌ها، قطب های مثبت و منفی باتری در دو وجه بالایی و پایینی قرار دارند.

برای نام گذاری باتری ساعتی از چه استانداردی پیروی می کنند؟

1. در کد تصویر بالا، حرف اول نشان دهنده وضعیت شیمیایی باتری است. برای مثال بر روی این باتری حرف  c درج شده است یعنی باتری ما لیتیومی است.

2. حرف دوم مربوط به شکل ظاهری  شکل باتری است. برای مثالR  حرف که پس از c نوشته شده است، به معنی Round  (دایره) است.

3. عدد اولی که بعد از CR نوشته شده (20)در  اصل بیانگر قطر باتری است و عدد 32 که بعد از آن نوشته شده،  بیانگر ضخامت 3.2  میلیمتری باتری ما است.

استانداردهای انواع باتری چیست؟

علاوه بر استانداردهای باتری قلم و نیم قلم ، و استاندارد کدگذاری باتری ساعتی ، 11 استاندارد مهم نیز برای باتری های خودرو وجود دارد که به از آنها برای هماهنگی هرچه بیشتر باتری تولید شده با مشخصات مورد نیاز خودرو  استفاده می کنند. این 11 مورد عبارتند از:

• استاندارد DIN شماره 72310 1988
• شماره ETN
• عملکرد استارت در شرایط سرد (آمپر)
• SAE (استاندارد شماره J537 آمریکایی مصوب ژوئن 1994)
• DIN (استاندارد صنعتی آلمان در -18 درجه سانتیگراد)
• IEC (کمیسیون بین‌المللی الکترو فنی) (IEC 60095-1-1 نوامبر 2006)
• (EN 50342.1A1 نوامبر 2011 مورد 5.3) EN
• JIS استاندارد (D5301مصوب  1999)
• استارت دریایی (MCA)
• دقیقه ظرفیت ذخیره (EN 50342.1 A1 Nov 2011 مورد 5.2)
• ظرفیت آمپر ساعت با نرخ 20 ساعت (آه) (EN 50342.1 A1 Nov 2011 مورد 5.1)

باتری خودرو نیز مانند هر باتری دیگری، وظیفه تامین انرژی و نیروی لازم برای روشن‌شدن خودرو را بر عهده دارد. انرژی لازم برای گردش استارت ماشین و قطعات برقی خودرو از طریق باتری تامین می گردد!

انواع باتری خودرو

باتری های خودرو در اشکال و آمپراژهای مختلفی متناسب با خودروهای مختلف و سیستم برق آن ها وجود دارد. بدیعی است که مقدار آمپر و ولتاژ یکی از معیارهای اصلی است اما نوع باتری و مقدار ذخیره انرژی در آن ها متفاوت است در ادامه به انواع باتری خودرو اشاره خواهیم کرد.

• باتری غیر سیلد (اتمی)

ساختار باتری‌های اتمی، متشکل است از تعدادی صفحات شارژ شده که بر روی یکدیگر قرار گرفته اند. این صفحات هیبریدی (دو آلیاژی)غالبا از سرب آنتیموان و کلسیم تشکیل شده‌اند.

فراموش نکنید که شما باید مدام از آنها نگهداری کنید علاوه بر این اگر منطقه جغرافیایی شما سرد و مرطوب است بهتر از این باتری استفاده نکنید. زیرا ساختار این باتری ها به گونه ای است که بهتر است از آن در آب و هوای گرم استفاده شود!

جالب است بدانید که شما برای اطلاع از وضعیت باتری، میتوانید از  سه چراغ کوچک که برای نمایش وضعیت آن بر روی باتری تعبیه شده اند، استفاده نمایید. برای مثال :

اگر باتری سالم باشد و کاملا شارژ شده باشد چراغ سبز روشن میشود، اما اگر باطری ماشین معیوب باشد و به‌درستی کار نکند، چراغ سفید روشن میشود! گاهی هم ممکن است باتری سالم باشد، اما شارژ نداشته باشد، در چنین مواقعی چراغ قهوه ای روشن میشود. یکی از علائم خرابی باتری خودرو تغییر شکل در ظاهر آن است. به کمک تستر باتری خودرو نیز میتوان به سلامت یا علت خرابی باتری پی برد.

• باتری سیلد (اسیدی)

باطری‌های سیلد که از صفحه سرب و کلسیم ساخته شده، بی نیاز از مراقبت تا مدتها برای شما کار میکنند. زیرا این باتری ها، نه تنها مقاومت زیادی در برابر دشارژ شدن دارند بلکه زمان کمی هم برای شارژ شدن نیاز دارند.

نکته:

بخاطر داشته باشید که هرگز اجازه ندهید که شارژ این نوع باتری ها کاملا خالی شود، زیرا این کار باعث معیوب شدن متریال آن میشود در نتیجه باتری هم خاصیت خود را از دست می‌دهند!

مهمترین علت خرابی باتری خودرو ، عوامل مؤثر در سلامت و طول عمر باتری

خرابی باتری خودرو دلایل مختلفی دارد که در ادامه به آن می پردازیم. به‌طور میانگین عمر مفید باتری هر خودرویی 4 سال است اما ممکن است برخی از اشتباهات راننده دلیل خرابی باتری خودرو و در نتیجه طول عمر باطری را کاهش دهد. در همین راستا در ادامه 3 مورد از مهم ترین دلایل خرابی باتری خودرو را بیان می کنیم تا با رعایت آنها طول عمر باطری خود را افزایش دهید.

• کاهش طول عمر باطری در اثر لرزش:

اگر باتری شما به درستی نصب نشده باشد، با هر بار حرکت خودرو باتری خودرو شما در معرض لرزش قرار میگیرد و همین موضوع نیز به مرور زمان طول عمر باطری را کاهش میدهد.

البته این تنها عامل خرابی باتری خودرو نیست و عادت های غلطی مانند استفاده از سیستم های صوتی با توان بالا نیز به همین میزان آسیب زننده اند!

• شرایط آب و هوایی گرم، مهم ترین علت خرابی باتری خودرو

همانطور که میدانید، گرما باعث بالا رفتن سرعت واکنش شیمیایی مواد می شود، بنابراین بر روی مواد درون باتری هم همین تاثیر را می گذارد. در نتیجه طول عمر باطری را تا حد زیادی کاهش می دهد.

• شارژ نشدن به موقع باتری خودرو

با کامل شارژ نشدن باتری، اسید رقیق داخل باتری، به صفحات فلزی آسیب می زند! در نتیجه بهتر است برای افزایش طول عمر باطری، زمان کافی را برای شارژ شدن مجدد آن در نظر بگیریم! یکی دیگر از علائم خرابی باتری خودرو شارژ نشدن کامل آن است. در ادامه به روش های مختلف عیب یابی باتری خودرو می پردازیم.

نحوه عیب یابی، تشخیص خرابی باتری خودرو

گاهی ممکن است دسترسی مراجعه سریع به باتری ساز فراهم نباشد. اولین گام در تشخیص خرابی باتری خودرو بررسی چراغ های هشدار دهنده پشت آمپر است. برای شناسایی و برطرف کردن مشکل باتری خودرو بهتر است با روش های تست آن آشنا شوید!

روش 1:

بررسی وضعیت باتری از طریق چراغ های وضعیت: پیش از این به طور کامل درباره چراغ های باتری و معانی آنها توضیح داده ایم اما فراموش نکنید که نشانگر چشمی تنها یک اسید سنج است که غلظت اسید باتری را اندازه گیری می کند، بنابراین ممکن است خراب شود و رنگ آن تغییر نکند.

روش 2 :

چگونه بفهمیم باتری خراب است یا دینام ؟ توسط دستگاه تست باتری خودرو که وسیله ای برای تست باتری و دینام است میتوان عیب یابی باتری خودرو را انجام داد. تستر باتری خودرو پارامتر های ولتاژ و مقاومت داخلی باتری را می سنجد و وضعیت سلامت، خرابی و اینکه باطری نزدیک به خرابی است یا خیر را نشان می دهد.

یکی دیگر از راه های عیب یابی باتری خودرو، اندازه گیری ولتاژ باتری و تشخیص علت خرابی به کمک مولتی متر است. توسط مولتی متر میتوان ولتاژ باتری ماشین را اندازه‌گیری کرد. اگر ولتاژ نزدیک به 12.7 ولت باشد احتمالا باتری سالم است. اما اگر ولتاژ باتری کمتر از مقدار گفته شده بود باید دلایل آن را بررسی شود.

درصورت نداشتن مولتی متر میتوان از یک ولت متر و آمپرمتر برای اندازه گیری ولتاژ و جریان باتری استفاده کرد و در نهایت، ارقام بدست آمده را با استاندارد های ذکر شده بر روی باتری مقایسه نمایید!

برای تهیه تجهیزات برقی همچون تستر باتری ، مولتی متر، آمپرمتر و … از پارس الکترونیک خرید نمایید. تا علاوه بر داشتن یک محصول با کیفیت از مزایایی مانند قیمت مناسب، ضمانت نامه و خدمات کامل محصول بهره‌مند شوید.

منابع:
https://www.firestonecompleteautocare.com/blog/batteries/car-battery-problems-when-is-it-time-for-a-new-battery/