آموزش تست دیود با مولتی متر دیجیتال به روش ساده

دیود ها مانند انواع آی سی و ترانزیستور از عناصر نیمه هادی ساخته می شوند و به دلیل نوع کاربرد و تماس مستقیم ان ها با جریان و ولتاژ ، بیشتر در معرض خرابی قرار دارند. روش های مختلفی جهت تست سلامت و یا خرابی دیود وجود دارد. در این آموزش تست دیود به روش های ساده بیان شده است، این روش ها عبارتند از :

• تست دیود با مولتی متر
• تست دیود با اهم متر

روش تست دیود با مولتی متر

تست دیود با مولتی متر به این صورت است که ابتدا باید سلکتور مولتی متر را روی حالت تست دیود قرار دهیم. وقتی سلکتور روی حالت تست دیود تنظیم می شود، باتری مولتی متر، ولتاژ کافی برای بایاس رو به جلو دیود را فراهم می کند.

 پیشنهاد می کنیم جهت بررسی و تهیه مولتی متر به صفحه خرید مولتی متر مراجعه کنید.

• اگر دیود سالم باشد :

در شکل (الف)، پرآپ قرمز (مثبت) به آند و پرآپ سیاه (منفی) به کاتد وصل شده است، در این حالت دیود در بایاس مستقیم قرار می گیرد و اگر دیود سالم باشد، ولتاژی معادل 0.7 ولت روی نمایشگر مولتی متر مشاهده خواهید کرد.
در شکل (ب)، دیود در بایاس معکوس قرار می گیرد و اگر به درستی کار کند، دیود مانند یک کلید بسته در مدار عمل می کند و کلمه “OL” روی نمایشگر مولتی متر نمایش داده می شود.

• اگر دیود معیوب باشد :

در شکل (الف)، هنگامی که یک دیود قطع شده باشد، یک نشانه خارج از محدوده “OL” برای هر دو شرایط بایاس مستقیم و بایاس معکوس روی نمایشگر مولتی متر مشاهده خواهید کرد.

در شکل (ب)، اگر یک دیود اتصال داخلی یا شورت شده باشد، در هر دو شرایط بایاس مستقیم و بایاس معکوس ولتاژی معادل 0 ولت روی نمایشگر مولتی متر مشاهده خواهید کرد.

نکته 1 : قبل از تست دیود روی برد، از قطع بودن تغذیه برد مطمئن شوید.

نکته 2 : فراموش نکنید که این نحوه تست دیود برای تست دیودهای سیگنال کوچک مناسب است. واگر شما قصد تست دیود پرقدرت یا خاصی را دارید، به تکنیک ها و تجهیزات اضافی نیاز خواهید داشت. در ادامه، به موضوع تست دیود با اهم متر می پردازیم. لطفا با ما همراه باشید.

روش تست دیود با اهم متر

ممکن است برخی از شما علاوه بر تست انواع دیود با مولتی متر، روش تست دیود با اهم متر را آسان تر بدانید، در این حالت می توانید از اهم متر استفاده کنید. تست دیود با اهم متر به این صورت است که ابتدا باید سلکتور مولتی متر را روی حالت تست مقاومت که نمادش Ω قرار دهید.
سپس پرآپ های اهم متر را به پایه‌های دیود وصل کنید و بعد جای دو پراب اهم متر را عوض کنید. اگر دیود سالم باشد، در یکی از دو حالت، اهم متر مقدار مشخصی را نشان می دهد اما اگر دیود معیوب باشد، هیچ تغییری در اهم متر مشاهده نمی شود!

 پیشنهاد می کنیم جهت بررسی و تهیه اسیلوسکوپ به صفحه خرید اسیلوسکوپ مراجعه کنید.

تست دیود زنر

کاربرد دیود زنر در مدارات الکترونیک تثبیت ولتاژ است. دیودهای زنر براساس ولتاژ شکست نام گذاری می شوند بنابراین شناخت عملکرد آن در مدار و نحوه تشخیص عیوب آن بسیار ضروری است. در ادامه، نحوه تشخیص سلامت یا خرابی دیودهای زنر را با جزئیات معرفی می کنیم.

برای انجام تست دیود زنر، به یک مدار تست ولتاژ شکست دیود زنر روی مدار نیازمندیم. بنابراین، یک مقاومت را به صورت سری با دیود زنر مطابق شکل زیر وصل کنید و سر دیگر مقاومت را به منبع تغذیه یا باتری وصل کنید. در نهایت ترمینال باقیمانده دیود زنر را به زمین مشترک وصل کنید. سپس مولتی متر را روی حالت تست ولتاژ dc قرار دهید و روش های زیر را بررسی کنید:

• تست بایاس مستقیم:

پروب مثبت مولتی متر را به کاتد (ترمینال مثبت) دیود زنر و پروب منفی را به آند (ترمینال منفی) وصل کنید. در بایاس مستقیم، دیود زنر باید مانند یک دیود معمولی رفتار کند و افت ولتاژی در حدود 0.6 تا 0.7 ولت نشان دهد. اگر افت ولتاژ به طور قابل توجهی بیشتر یا کمتر باشد، دیود زنر ممکن است معیوب باشد.

• تست بایاس معکوس:

دیود را در بایاس معکوس قرار دهید، خواهید دید که در بایاس معکوس، یک دیود زنر باید افت ولتاژ ثابتی نزدیک به ولتاژ زنر ذاشته باشد! اگر ولتاژ اندازه گیری شده به طور قابل توجهی با مقدار ولتاژ زنر متفاوت باشد یا اصلاً افت ولتاژی وجود نداشته باشد، ممکن است نشان دهنده معیوب بودن دیود زنر باشد.

• تست خرابی بایاس معکوس:

با تنظیم منبع تغذیه یا باتری مطابق با شکل زیر، ولتاژ دیود زنر را به تدریج افزایش دهید. ولتاژ دیود زنر را با استفاده از ولت متر کنترل کنید. هنگامی که ولتاژ به درجه بندی ولتاژ زنر رسید، دیود زنر باید شروع به هدایت کند و ولتاژ دو طرف آن باید نسبتاً ثابت بماند (نزدیک به ولتاژ زنر). اگر ولتاژ در ولتاژ زنر تثبیت نشود نشان دهنده معیوب بودن دیود و اصطلاحا دیود زنر سوخته است. این آزمایش بهترین نحوه تشخیص ولتاژ دیود زنر سوخته در مدار نیز می باشد.

نحوه تست دیود پل

دیود پل ها نوع پیشرفته یکسوسازهای تمام موج هستند. دارای 2 پایه ورودی متناوب و 2 پایه خروجی مثبت و منفی می باشد. پایه های ورودی ولتاژ متناوب را دریافت و پایه های خروجی سیگنال تمام موج را به مدار جهت یکسوسازی انتقال می دهند. نمونه های مختلف دیود پل، در کاربردهای صنعتی سه فاز آمپر بالا و تک فاز آمپر پایین کاربرد دارند. انواع دیود پل در اشکال گرد،شانه ای، چهارگوش فلزی و smd ساخنه می شوند.

تست دیود پل بسیار ساده است. پل دیود ترکیبی از اتصال چهار دیود است بنابراین، هر کدام از دیود ها را نیز در دو وضعیت گرایش مستقیم و گرایش معکوس توسط تست دیود و یا اهم چک با مولتی متر آزمایش می شوند. در ادامه به آموزش تست پل دیود روی برد می پردازیم.

ساده‌ترین روش تست پل دیود روی برد است توسط مولتی متر ولتاژ خروجی دیود پل را می سنجیم چنانچه ولتاژ متناوب بالای 220 ولت موجود باشد دیود پل سالم است.

تست دیود شاتکی

مدارهای فرکانس بالا مانند سیستم های رادیویی و مدارهای سوئیچینگ، نیاز به قطعاتی با سرعت عمل بالا دارند. بدین منظور، در سیستم های فرکانس بالا از دیود شاتکی که دارای سرعت عمل قطع و وصل بالا می باشد استفاده می شود. خرابی دیود شاتکی با توجه به ولتاژ کار پایین آن ها به مراتب کمتر از دیود های سیلیکونی است. همچنین ولتاژ شکست دردیود شاتکی 0.2 ولت است درصورتیکه ولتاژ شکست دیود معمولی 0.7 ولت است.

هنگام تست دیود شاتکی نباید فراموش کرد که بایاس مستقیم در تست دیود شاتکی تقریبا 0.3 ولت است اما در دیودهای معمولی 0.7 ولت  است.

تست دیود گیرنده مادون قرمز

برای تست دیود گیرنده مادون قرمز با مولتی متر، لازم مثل بقیه دیود ها ابتدا سلکتور مولتی متر را روی حالت تست دیود قرار دهیم تا مولتی متر ولتاژ داخلی کافی برای بایاس رو به جلو و بایاس معکوس دیود را فراهم نماید. اما در کنار این مسئله لازم است فرستنده متناسب با آن نیز تست شود!
• اگر دیود فرستنده مادون قرمز سالم باشد :
وقتی پرآپ قرمز (مثبت) به آند و پرآپ سیاه (منفی) به کاتد وصل شده است، در این حالت دیود در بایاس مستقیم قرار می گیرد و اگر دیود سالم باشد، ولتاژی معادل 0.7 ولت روی نمایشگر مولتی متر مشاهده خواهید کرد. همچنین در این حالت اگر با دوربین موبایل به فرستنده نگاه کنیم باید روشن شده باشد.
با جابجا کردن پراب ها (یعنی پراب قرمز به پایه منفی و پراب سیاه به پایه مثبت)، دیود در بایاس معکوس قرار میگیرد و اگر به درستی کار کند، دیود مانند یک کلید باز عمل میکند و کلمه “OL” روی نمایشگر مولتی متر نمایش داده می شود.
• اگر دیود گیرنده مادون قرمز سالم باشد :
وقتی پرآپ قرمز (مثبت) به آند و پرآپ سیاه (منفی) به کاتد وصل شده است، در این حالت دیود در بایاس مستقیم قرار می گیرد و با جابجایی پایه ها در حالت معکوس، اگر دیود سالم باشد در هر دو حالت باید عبارت “OL “روی مولتی متر نشان داده شود.
در ادامه برای تست دیود گیرنده مادون قرمز نیاز به یک کنترل با فرستنده مادون قرمز داریم. خواهیم دید وقتی که پرآب قرمز مولتی متر را به پایه منفی گیرنده و پراب سیاه مولتی متر را به پایه ی مثبت گیرنده وصل کنید، عبارت OL نمایش داده می شود.
اما اگر کنترل داری فرستنده مادون قرمز را دقیقا روبری گیرنده قرار دهید و یکی از دکمه های کنترل را فشار دهید. با فشار دادن دکمه باید روی مولتی متر یک عدد به‌جای عبارت “OL” نمایش داده شود ، این حالت به معنی هدایت گیرنده و موفق بودن نتیجه تست دیود گیرنده مادون قرمز است.

تست دیود دینام خودرو

یکی از کاربردهای دیود زنر در دینام خودرو است. دیود دینام خودرو موج الکتریکی تولید شده متناوب را به ولتاژ dc تبدیل کرده و باتری خودرو را شارژ می کند باطبع خرابی دیود دینام موجب از کار افتادن سیستم شارژ باتری می شود. بنابراین، هنگام خرابی دینام ،سلامت یا خرابی دیود دینام خودرو، توسط مولتی متر تست شود. در ادامه چگونگی تست دیود دینام شرح داده شده است.

در زمان تست دیود دینام خودرو لازم است برای جلوگیری از برق گرفتگی تصادفی، موتور خودرو را خاموش کرده و باتری را جدا کنید. سپس دینام را از بدنه موتور باز کنید، لازم است دیود درون دینام را که معمولا در پشت دینام، نزدیک اتصالات سیم کشی است شناسایی کنید. سپس مولتی متر را در حالت تست دیود تنظیم کنید و پرآب منفی را به کاتد دیود و پرآب مثبت را به آند دیود وصل کنید، در این حالت اگر:
• اگر دیود سالم باشد :
وقتی دیود در بایاس مستقیم قرار می گیرد، اگر دیود سالم باشد، ولتاژی معادل 0.7 ولت روی نمایشگر مولتی متر مشاهده خواهید کرد. در بایاس معکوس نیز دیود مانند یک کلید باز عمل میکند و کلمه “OL” روی نمایشگر مولتی متر نمایش داده می شود.
اگر قرائت ها به طور قابل توجهی از مقادیر مورد انتظار منحرف شود یا اگر مقدار زیر یک اهم را در هر دو جهت مشاهده کنید، یعنی دیود دینام خراب است.

تست پل دیود دستگاه جوش

برای تست پل دیود دستگاه جوش لازم است پس از جدا کردن دستگاه از برق، 3 نوع تست با مولتی متر انجام دهیم:
• تست مقاومت:
مولتی متر خود را روی حالت مقاومت یا اهم متر قرار دهید. پرآب های مولتی متر را روی پایه های پل دیود قرار دهید، به طوری که پرآب مثبت روی ترمینال مثبت و پرآب منفی روی ترمینال منفی قرار گیرد. در این حالت اگر دیود سالم باشد، مولتی متر باید مقدار مقاومت کم (معمولاً چند اهم) را در یک جهت و در مدار باز (مقاومت بی نهایت) را در جهت مخالف نمایش دهد.

• تست قطبیت معکوس:
پرآب های مولتی متر را به حالت معکوس روی پایانه های پل دیود قرار دهید. مولتی متر اکنون باید یک مدار باز (مقاومت بی نهایت) را نمایش دهد. این تایید می کند که دیودها جریان را در جهت معکوس همانطور که در نظر گرفته شده مسدود می کنند!

جمع‌بندی کلی: قطعا گزینه های بیشتری در تست انواع دیود وجود دارد؛ اما در این مقاله به بررسی تست دیودهای پرکاربرد پرداختیم در صورتی که شما هم تجربه متفاوتی در نحوه تست دیود داشته اید در قسمت نظرات فروشگاه اینترنتی پارس الکترونیک، تجربه خود را با ما در میان بگذارید.