ولت متر چیست؟ معرفی انواع ولت سنج

در یک تعریف ساده میتوان گفت که ولت متر یا ولت سنج  یک وسیله اندازه گیری است که به منظور سنجش ولتاژ یا اختلاف پتانسیل دو نقطه از مدار استفاده می گردد.

قبل از اینکه بدانیم ولت متر چیست؟ ابتدا باید بدانیم ولتاژ مستقیم و متناوب چیست و چه فرقی با هم دارند؟ ولتاژ مستقیم(dc) ولتاژی است که مقدار آن همواره ثابت است و با گذشت زمان تغيير نمی کند. ولتاژ متناوب (AC) ولتاژی است که مقدار و جهت آن با زمان تغيير می کند. برق شهر يک ولتاژ متناوب يا سینوسی است. برای مشاهده سیگنال الکتریکی از اسیلوسکوپ و برای اندازه گیری ولتاژ از ولت متر استفاده می شود. انواع مختلفی از این ابزار در صنعت وجود دارد که در زیر به صورت خلاصه به آن ها اشاره می کنیم.

انواع ولت متر (ولت سنج) چیست؟

ولت متر در دو نوع آنالوگ و دیجیتال وجود دارد. حاصل عملکرد آنان یکی است و به صورت موازی در مدار قرار می گیرند اما از نظر ساختار با یکدیگر متفاوتند. همچنین در اشکال و سایزهای مختلف تولید و استفاده می شوند. باید توجه کرد برای اندازه گیری ولتاژ مستقیم در مدار الکتریکی حتما باید از ولت متر dc و همچنین برای اندازه گیری ولتاژ متناوب از ولت متر ac استفاده کرد. برخی از ولت مترها علاوه بر اندازه گیری ولتاژ مستقیم DC توانایی سنجش ولتاژ سینوسی AC  را دارند. تمامی مولتی مترها نیز قابلیت اندازه گیری ولتاژ را دارند.

ساختار انواع ولت متر آنالوگ و دیجیتال چیست؟

از نظر ساختار، ولت متر آنالوگ به سه بخش تقسیم می گردد که شامل بوبین یا الکترومگنت، میتر و قاب است. صفحه مدرج ولت متر آنالوگ به پله های میلی ولت ، ولت و کیلو ولت تقسیم شده است. هنگامی که از سیم پیچ مغناطیسی جریان معینی عبور میکند به همان نسبت میتر در صفحه مدرج حرکت کرده و ولتاژ را نمایش می دهد.

ولت متر دیجیتال نیز شامل سه بخش برد الکترونیکی ، نمایشگر ال سی دی یا سون سگمنت و قاب محافظ  است. مولتی متر دیجیتال نیز در سایزهای مختلفی تولید واستفاده می شوند.

اساس کار ولت متر DC دیجیتالی بر مبنای مقایسه است. ولتاژ وارد شده به ولت متر پس از تقسیم مقاومتی با یک ولتاژ مرجع معمولاً ۱۰۰ میلی ولت مقایسه شده و نتیجه مقایسه به کمک مدارات دیجیتالی به صورت ارقام که متناسب با مقدار ولتاژ DC ورودی است توسط نمایشگر نشان داده می شود. مزیت ولت متر دیجیتال نسبت به آنالوگ اتورنج بودن و دقت بالای آن است. امکان نمایش همزمان سه فاز همراه با نمایش فرکانس توسط یک دستگاه از دیگر مزایای ولت متر دیجیتال است. دقت ولت متر دیجیتال به عواملی مانند حرارت، ثبات تغذیه مدار و امپدانس ورودی بستگی دارد. هر چه امپدانس ورودی بیشتر باشد دقت ولت سنج بالاتر است. ولت مترهای با قیمت متوسط دارای امپدانس ورودی 10 مگا اهم می باشند.­­­­­

نحوه استفاده و کاربرد ولت متر و آمپرمتر

یکی از کاربردهای مهم ولت متر یا ولت سنج در آزمایشگاه برق و الکترونیک جهت آشنا شدن دانشجویان با مبحث ولتاژ است. در آزمایشگاه الکترونیک انواع ولت متر آنالوگ و دیجیتال به طور کامل آموزش داده می شود. اما کاربرد ولت متر تنها در آزمایشگاه الکترونیک نیست. برخی از کاربردهای ولت متر و آمپرمتر ،استفاده از آن در دیگر تجهیزات الکتریکی مانند تابلو برق ، موتورهای الکتریکی و به عنوان بخشی از مولتی مترها است.

از ولت متر در صنعت برق جهت عیب یابی وسایل برقی و هم در خودرو برای اندازه گیری ولتاژ باتری ماشین و دینام و عیب یابی سیستم برق خودرو استفاده می گردد. خروجی اغلب سنسورهای خودرو ولتاژ است بنابراین به کمک ولت متر های با دقت بالا میتوان ولتاژ خروجی انواع سنسورهای خودرو را تست کرد. تعمیرکاران با سابقه علاوه بر استفاده از ولت متر در عیب یابی خودرو از اسیلوسکوپ نیز استفاده می کنند. خرید اسیلوسکوپ ممکن است برای همه تعمیرکاران مقدور نباشد برخی از تعمیرکاران خودرو از کارت اسیلوسکوپ که قیمت پایین تری نسبت به اسیلوسکوپ دارد استفاده می کنند. در کنار اسیلوسکوپ از دیتالاگر نیز جهت نمونه برداری و ثبت مستمر مقادیر ولتاژ نیز استفاده می شود.

در صنعت برق ولت مترهای پنلی روی تابلوی ژنراتورها ، تابلو برق ها و دیگر تجهیزات جهت نظارت بر سیستم برق نصب می شوند. این نوع از ولت مترها جهت نصب دائم و ثابت استفاده می گردند. باید توجه داشت امکان سنجش ولتاژهای بیش از 1000 ولت به صورت مستقیم با ولت متر وجود ندارد. برای اندازه گیری ولتاژهای خیلی زیاد با ولت متر و مولتی متر نیاز به پراب های تقسیم ولتاژ است.

ماژول ولت متر چیست؟

به طور معمول ولت متر دیجیتال به دلیل سهولت در استفاده و دوام در اغلب سیستم ها استفاده می گردد. در برخی از پروژه های آموزشی جهت صرفه جویی در بودجه خرید از ماژول ولت متر استفاده می گردد. سایز کوچک ماژول ولت متر دیجیتالی،استفاده از آنرا در فضاهای کوچک پرکاربرد کرده است. ماژول ولت متر در دو نوع ماژول DC و ماژول AC در بازار وجود دارند. هنگام استفاده از این نوع ماژول ها رعایت ولتاژ تغذیه و مصرف کننده متناسب با آن ضروری است ولتاژ منبع تغذیه و مقدار جریان دهی در انواع ماژول ولت متر توسط تولید کننده ها در مدار چاپی مشخص شده است.

وجه تشابه مولتی متر و ولت متر چیست؟

وجه تشابه مولتی متر و ولت متر در اندازه گیری ولتاژ است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. هر دو ولت متر و مولتی متر هنگام سنجش ولت به صورت موازی در مدار قرار می گیرند. هم ولت متر و هم مولتی متر در دو نوع آنالوگ و دیجیتال وجود دارند.

زمانی که مولتی مترها به جای ولت متر استفاده شوند مزیت هایی را به دنبال خواهند داشت. به صورت خلاصه میتوان گفت مولتی مترها علاوه بر سنجش ولتاژ توانایی اندازه گیری جریان و مقاومت الکتریکی نیز خواهند داشت. به همین دلیل خرید مولتی متر به جهت استفاده از سایر قابلیت ها مانند سنجش مقاومت و جریان الکتریکی نسبت به ولت متر اقتصادی تر است. حال که با وجوه مشترک مولتی متر و ولت متر و اینکه ولت متر چگونه در مدار قرار می گیرد آشنا شدیم در ادامه به نحوه نصب آن می پردازیم.

کلید ولت متر چیست؟ نحوه نصب کلید ولت متر

در مدارهای سه فاز از کلید ولت جهت نمایش ولت بین فازها و همچنین نمایش ولت بین هریک از فازها و زمین استفاده می گردد.

امروزه ولت متر های دیجیتال و پاورمترها نیازی به کلید ولت متر ندارند کلید الکترونیکی در این دستگاه ها وظیفه انتخاب وضعیت های مختلف اندازه گیری را فراهم می کنند. شکل زیر نحوه نصب کلید ولت متر در ولت متر آنالوگ را نشان داده است.

در این نوشته انواع ولت متر و کاربرد آن را با هم بررسی کردیم. در صورت تمایل به خرید دستگاه های اندازه گیری برق و الکترونیک می توانید به وب سایت پارس الکترونیک مراجعه کنید. پارس الکترونیک مرجع فروش وسایل آزمایشگاهی برق و الکترونیک است.