مولتی متر چیست؟ راهنمای خرید انواع مولتی متر و روش استفاده از آن
با استفاده از آوومتر یا دستگاه مولتی متر دیجیتال میتوان چندین کمیت الکتریکی از قبیل ولت، آمپر و اهم را اندازه گیری کرد. با راهنمای خرید مولتی متر همراه ما باشید.
آوومتر یا مولتی متر چیست و چه کاربردی دارد؟
آوومتر یا مولتی متر چیست؟ این سوال، یکی از سؤالات پرتکراری است که بسیاری از افراد علاقه مند به حوزه برق و الکترونیک با آن رو به رو میشوند. مولتی متر یکی از پرمصرف ترین دستگاه های اندازه گیری در آزمایشگاه های برق و الکترونیک است. با این حال، درصد زیادی از کاربران آشنایی کاملی جهت خرید این دستگاه را ندارند ممکن است از خود بپرسند بهترین مارک مولتی متر دیجیتال چیست؟ و یا بهترین مولتی متر برای تعمیرات موبایل چیست؟ اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید و به خرید بهترین مولتی متر فکر میکنید، با پارس الکترونیک در ادامه این مطلب همراه باشید.
سعی شده تا نکاتی در باره انتخاب مولتی متر متناسب با نیاز کاربران مختلف توضیح داده شود. با مطالعه این راهنمای خرید مولتی متر، میتوانید با شناخت کافی از این دستگاه، بهترین مدل مولتی متر دیجیتال متناسب با نیاز خود را با قیمت مناسب انتخاب نمایید.
آشنایی با انواع مولتی متر، مولتی متر دیجیتال و عقربهای چیست؟
اساس کار انواع مولتی متر یکی است اما انواع مختلفی از این دستگاهها متناسب با کاربردهای مختلف، مانند تست قطعات الکتریکی یا آزمایش مدارهای الکترونیک، تولید و به بازار عرضه شده است. انواع مولتی متر از نظر نوع نمایشگر به دو دستهی مولتی متر آنالوگ یا عقربهای و مولتی متر دیجیتالی نام برده می شود. همچنین این دستگاه در دو نوع مولتی متر رومیزی و پرتابل جهت کاربردهای مختلف تولید میشوند. علاوه براین، گروه دیگری از مولتی مترها جهت اندازه گیری آمپرهای بالا ساخته شدهاند که با نام مولتی متر کلمپی شناخته میشوند.
مولتی متر دیجیتال چیست؟
نسل جدید این دستگاه اندازه گیری، مولتی متر دیجیتال نام دارد. این دستگاه الکترونیکی برای اندازه گیری کمیتهای الکتریسیته ازقبیل اختلاف پتانسیل یا ولتاژ، مقاومت و جریان طراحی گردیده و مقادیر اندازه گیری شده را به صورت ارقام روی نمایشگر نشان میدهد. شما میتوانید با مراجعه به صفحه مولتی متر دیجیتال بهترین مولتی متر های موجود در بازار ایران و ویژگیهای هریک را مشاهده کنید.
کار مولتی متر چیست؟ آشنایی با کاربرد مولتی متر دیجیتال
این وسیله در واقع کار سه دستگاه اهممتر، ولتمتر و آمپرمتر را با هم به صورت ترکیبی انجام میدهد. به این ترتیب، به وسیله مولتی متر میتوان چندین کمیت الکتریکی از قبیل ولت، آمپر و اهم را اندازه گیری کرد. تست خازن با مولتی متر دیجیتال در بسیاری از مواقع قابل انجام است توسط مولتی متر های دیجیتالی پیشرفته میتوان مقدار فرکانس و میزان حرارت را نیز اندازه گیری کرد. کاربرد مولتی متر دیجیتال بسیار متنوع است، اندازه گیری میلی آمپر، میکرو آمپر، تست دیود، تست اتصال و … از دیگر کاربرد مولتی متر دیجیتالی میباشند. کاربردهای الکتریکی مولتی متر محدود به تست قطعات الکترونیکی، تعمیر لوازم خانگی و تعمیرات مدار الکترونیکی نیست از مولتی متر هر جا که نیاز به اندازه گیری ولتاژ و جریان الکتریکی است استفاده می گردد.
سرعت نمونه برداری لحظهای در مولتی متر بسیار پایین است، بنابراین توانایی نمایش شکل موج را ندارند. بدین منظور در برخی از موارد از اسیلوسکوپ دیجیتال جهت مشاهده ولتاژ و تغییرات لحظهای آن استفاده میگردد.
مولتی متر اتورنج چیست؟
انواع مولتی متر های دیجیتال اتورنج قادر به اندازه گیری ولتاژ از چند صد میلی ولت تا ۱۰۰۰ولت به صورت خودکار هستند و نیاز به تنظیم رنج دستی ندارند، طرز کار و نحوه تست قطعات الکترونیکی با مولتی متر دیجیتال بسیار ساده است فقط کافیست جهت تست ولتاژ AC رنج یاب را روی قسمت ولت AC و جهت تست ولتاژ DC رنج یاب را روی قسمت ولت DC قرار داد. همچنین جهت اندازه گیری کمیتهای دیگر از جمله مقدار اهمی مقاومت یا آمپر باید نشانگر رنج را روی قسمت مربوطه قرار دهد. به این نوع مولتی مترها که به صورت خودکار تنظیم میشوند مولتی متر اتورنج Auto Range می گویند.
تفاوت مولتی متر دیجیتال و آنالوگ چیست؟
مولتیمتر های دیجیتال با بهرهگیری از مدارهای الکترونیکی و پردازندههای ساده، انواع پارامتر های الکتریکی را اندازه میگیرند و بر روی نمایشگر السیدی نشان میدهند. اما مولتی متر های قدیمی آنالوگ پارامتر های اندازه گیری شده را توسط میتر عقربهای نمایش میدهند. تفاوت مولتی متر دیجیتال با آنالوگ فقط در نمایشگر نیست شاید بتوان گفت مهمترین تفاوت در دقت اندازه گیری و تنوع امکانات در مولتی متر های دیجیتال نسبت به آنالوگ است.
مولتی متر دیجیتال به دلیل قیمت پایین، دقت بالا و کاربری آسانی که نسبت به مولتی متر آنالوگ دارد با استقبال فراوانی از سوی کاربران مواجه شده است. دقت اندازه گیری و همچنین سهولت کار با آن از ویژگیهای مهم مولتی متر های دیجیتال است. اگر به دنبال یک مولتی متر دیجیتال با کیفیت با قابلیت حمل آسان هستید، با مراجعه به صفحه مولتی متر دیجیتال دستی میتوانید گزینههای جذابی را مشاهده نمایید. تفاوت دیگر مولتی مترها علاوه بر نوع آنها، به محل استفاده و نوع کاربری آن نیز مرتبط است. از این رو، تفاوت مولتی متر رومیزی با دستی موضوعی است که در نوشته دیگر به آن خواهیم پرداخت.
دقت اندازه گیری دستگاه مولتی متر چقدر است؟
تمام دستگاههای اندازه گیری دارای حدمجازی از خطا هستند، دقت یک دستگاه اندازه گیری بیان میکند که مقدار اندازه گیری شده تا چه حد با مقدار واقعی نزدیک است. معمولاً به جای مقدار واقعی از مقدار استاندارد استفاده میشود و دقت برحسب خطای دستگاه و به صورت درصد بیان میگردد.
دقت مولتی متر های آنالوگ بصورت استاندارد ۳% و درحالیکه دقت مولتی متر دیجیتال بصورت استاندارد ۰٫۵% و در مولتی متر های پیشرفته این مقدار کمتر است. خطا به صورت + و – بیان میشود. بعضی مولتی مترها دقت ۰٫۰۱% و در موارد خاص آزمایشگاهی مقدار دقت را کسری از میلیون نیز ارائه میگردند. لازم است بدانیم پایداری دقت مولتی متر در صورت کالیبره نمودن دورهای آن حفظ میگردد.
رزولوشن مولتی متر چیست؟
رزولوشن مولتی متر دیجیتال با ارقام نشان داده شده در صفحه نمایشگر مشخص میگردد. در مولتی متر های دیجیتال رنجهای اندازه گیری متفاوت است و این تفاوت به دلیل تفاوت در مشخصه رزولوشن نمایشگر مولتی متر است. رزولوشن دستگاه مولتی متر را با شمارنده یا رقم (اصطلاحاً دیجیت) بیان میکنند.
حساسیت و امپدانس ورودی مولتی متر چیست؟
به هنگام استفاده از مولتی مترها برای اندازه گیری ولتاژ باید امپدانس ورودی دستگاه نسبت به امپدانس مدار اندازه گیری شونده بسیار زیاد باشد در غیراینصورت ممکن است عملکرد مدار تغییر کرده و اندازه گیری دقیق نخواهد بود. مقدار امپدانس ورودی مولتی مترها معمولاً ۱تا ۱۰مگااهم است.
حساسیت مولتی متر به صورت کمترین مقدار ولتاژ، جریان و مقاومت تعریف میشود که میتواند مقدار سنجش را تغییر دهد. برای نوع دیجیتال معمولاً کمترین ولتاژ به طور معمول چندصدمیلی ولت dc و یا ac است ولی کمترین محدوده جریان میتواند چندصدمیلی آمپر باشد.
مولتی متر چه کمیتهایی را اندازه گیری میکند؟ اندازه گیری ولتاژ، جریان و مقاومت با مولتی متر
منابع ولتاژ مانند ژنراتور یا باتری، اختلاف پتانسیل بین دو نقطه از یک مدار الکتریکی را بوجود میآورند و سبب میشوند جریان برقرار شود. باتری رایجترین منبع ولتاژ در مدار است که دو سر مثبت و منفی دارد و مقدار ولت دو سر آن، ولتاژ ترمینال نامیده میشود یکی از کاربردهای مهم مولتی متر اندازه گیری ولتاژ متناوب و مستقیم است. در آموزشهای ولت متر چیست؟ درباره کاربرد و انواع آن بحث کردیم. در اینجا قصد داریم شرح دهیم که ولت سنج یا ولت متر یکی از قابلیت های مولتی متر است. اساس کار یک ولت متر DC دیجیتالی بر مبنای مقایسه است. یعنی ولتاژ وارد شده به ولت متر با یک ولتاژ مرجع معمولاً ۱۰۰ میلی ولت مقایسه شده و نتیجه مقایسه به کمک مدارات دیجیتالی به صورت ارقام که مبین مقدار ولتاژ DC اعمالی به ولت متر است روی صفحه نمایش آن ظاهر میگردد.
روش اندازه گیری ولتاژ با مولتی متر
روش استفاده و نحوه کار با مولتی متر دیجیتال در اندازه گیری ولتاژ متناوب و مستقیم بسیار آسان است. جهت اندازه گیری ولتاژ با مولتی متر ابتدا کلید چرخشی را در وضعیت ولتاژ قرار داده و سیم مشکی را به ترمینال منفی و سیم قرمز را به ترمینال مثبت وصل میکنیم باید توجه کرد سلکتور حتماً در وضعیت ولتاژ با نماد Vdc برای ولتاژ مستقیم و Vac برای ولتاژ متناوب باشد حالا میتوانید دکمه power دستگاه را روشن و اندازه گیری را شروع کنید. لازم به یادآوری است جهت اندازه گیری ولتاژ باید مولتی را بصورت موازی در مدار متصل کرد. در ادامه به نحوه اندازه گیری جریان با مولتی متر می پردازیم.
نحوه اندازه گیری جریان با مولتی متر
یکی از کاربردهای رایج مولتی متر اندازه گیری جریان الکتریکی است. یکی از نکات مورد توجه در اندازه گیری جریان با مولتی متر، قرار گرفتن آن به صورت سری در مدار است جهت اندازه گیری جریان الکتریکی با مولتی متر، ابتدا کلید چرخشی را در وضعیت آمپر قرار داده و سیم مشکی را به ترمینال منفی و سیم قرمز را به ترمینال mA یا A وصل میکنیم. حالا میتوانید دکمه power دستگاه را روشن و هر نوع اندازه گیری را شروع کنید.
مقاومت درونی آمپرمتر بسیار ناچیز و قابل صرف نظر کردن است. جهت اندازه گیری جریان ( آمپر ) ، دستگاه آمپرمتر باید بصورت سری مطابق شکل زیر در مدارقرار گیرد.
اهم متر چیست؟ فرق اهم متر با مولتی متر
تفاوت اهم متر با مولتی متر یکی از سؤالات پرتکراری است که معمولاً بسیاری از افراد با آن رو به رو میشوند. دلیل آن نیز شباهتهای میان این دو دستگاه است. اهم متر وسیله اندازه گیری مقاومت الکتریکی اجسام رسانا است. نمونه قدیمی آن عقربهای(آنالوگ) و نمونه جدید آن اهم متر دیجیتال است. معمولاً اهم متر جزئی از دستگاه مولتی متر است. برای اندازه گیری مقاومت الکتریکی کمتر از یک اهم معمولاً از میلی اهم متر و میکرو اهم متر استفاده میگردد. جهت آشنایی بیشتر با اهم متر، باید بدانیم طرز کار و کاربردهای اهم متر چیست و چه تفاوتی بین مولتی متر و اهم متر وجود دارد.
اندازه گیری مقاومت با اهم متر؛ کاربرد اهم متر چیست؟
اندازه گیری مقاومت الکتریکی با اهم متر و LCR متر خارج از مدار بسیار آسان است این روزها نرم افزار خواندن مقاومت رایگان جهت شناسایی رنگ مقاومتها در سایتها نیز وجود دارد اما جهت اندازه گیری مقاومت در مدار با اهم متر ابتدا باید بدانیم اهم متر چگونه در مدار قرار میگیرد؟ ابتدا کلید چرخشی را در موقعیت اهم متر قرار داده و پروب های آن را به دو سر مقاومت بصورت موازی، پس از اطمینان از قطع ولتاژ، در مدار وصل میکنیم. هنگامی که از مولتی متر غیر اتوماتیک استفاده میکنیم برای محافظت از آن باید ابتدا بیشترین ضریب رنج را انتخاب کنیم و اگر دقت اندازه گیری کافی نبود ضریب سلکتور را کاهش میدهیم.
اگر مقدار کمیت مورد نظر بیشتر از ضریب سلکتور باشد حروف OL که از عبارت Over Load به معنای اضافه بار گرفته شده است روی صفحه نمایش نشان داده خواهد شد. برای اندازه گیری مقدار اهم مقاومت، باید پس از انتخاب رنج مربوط به مقاومت، سیمها را به دو سر مقاومت وصل کرد و مقدار اندازه گیری شده را خواند. البته اگر مقاومت مورد نظر در مدار قرار دارد باید دقت نمود که این مقاومت با المانهای دیگری موازی نباشد چون در این صورت مقدار مقاومت به طور صحیح بدست نمیآید.
تست دیود با مولتی متر
دیود یک قطعه الکترونیکی است که جریان الکتریکی را تنها در یک جهت از خود عبور میدهد معمولاً ولتاژ و جریان اضافی به دیود باعث اتصال کوتاه و یا قطع آن میشود. نحوه تست دیود با مولتی متر،تشخیص پایه های آند و کاتد و سالم بودن دیود با مولتی متر دیجیتالی بسیار آسان است. هنگام تست دیود با مولتی متر بهتر است دیود را از مدار جدا کنید. سلکتور مولتی متر را روی علامت ديود قرار داده و سپس پروب قرمز را به سر آند و پروب مشکی را به سر کاتد (نوارسفيد روی ديود نشانگر کاتد) وصل کنيد در اين حالت مولتی متر ولتاژ معینی بسته به نوع دیود را نشان میدهد.
حال اگر جای پروب ها را عوض کرده و پروب مشکی را به آند و پروب قرمز را به کاتد ديود وصل کنيد در صورت سالم بودن دیود، مولتی متر مقدار بی نهايت را بصورت OL نشان میدهد. آزمایش فوق در تست دیود smd و تست دیود ولتاژ بالا و همچنین تست دیود نوری نیز صدق میکند.
توسط اهم متر نیز میتوان خرابی دیود را مشخص کرد. چنانچه هنگام تست دیود، اهم متر مقدار صفر را از هر دو جهت نمایش دهد به معنی اتصال کوتاه بودن آن و چنانچه مقدار بی نهایت را نمایش دهد به معنی قطع بودن آن است.
ویژگیهای مهم مولتی متر های حرفهای و پیشرفته
بهترین مولتی یا مولتی متر حرفه ای چیست؟ از مزایای مولتی متر های حرفهای دقت بالا، پایداری دقت در دراز مدت، پهنای باند وسیع اندازه گیری، امپدانس ورودی بالا، ثبت و نمایش مقادیر اندازه گیری شده یا دیتالاگر Data Logger و قابلیت اتصال به کامپیوتر جهت ذخیره نمودن و بررسی مجدد میتوان نام برد.
امکان ثبت دادهها به کاربر اجازه میدهد که دادههای اندازه گیری شده از یک مورد خاص را ثبت و دسته بندی کند و سپس نمودارها و آمار بسیار دقیقی از تغییرات مختلف برای شما ترسیم کند که برای آنالیز و نتیجه گیری بسیار مؤثر و مهم است.
بهترین مارک مولتی متر چیست؟ آشنایی با بهترین مولتی متر دیجیتال
در این مبحث به پاسخ سوال بهترین مولتی متر چیست می پردازیم و نمونه ای از مارک های معروف مولتی متر را معرفی می کنیم. افرادی که بهصورت حرفهای با صنعت برق کار میکنند و تجربهی کار با مولتیمتر را دارند، نام محصولات شرکت تایوانی آپا APPA را بعنوان برندی برتر و بهترین مارک مولتی متر میشناسند. این شرکت با تولیدات متنوع انواع مولتیمتر، آمپرمتر، حرارت سنج، میگر، پاور آنالایزر ….جایگاه برتری دربازار اروپا و آمریکا پیدا کرده است. بهترین شرکتهای اروپایی و امریکایی انواع مولتی متر دستی و مولتی متر رومیزی را به شرکت آپا APPA سفارش داده و با نام تجاری خود عرضه میکنند. برای نمونه با جستجو در اینترنت، مولتی متر برند آپا مدل APPA 72 را با مولتی متر AVO 410 برند کمپانی میگر انگلیس مقایسه نمایید.
تفاوت مولتی متر RMS و True RMS چیست؟
همانطور که میدانید مولتی مترها و آمپرمتر های دیجیتالی رایج در بازار بر اساس میانگینگیری از نمونههای متعدد جریان و ولتاژ، خروجی را نمایش میدهند. بنابراین اگر ولتاژ و جریان ما نوسان زیادی داشته باشد یا شکل موج خروجی دچار اعوجاج شود، روش میانگینگیری یا RMS روش دقیقی محسوب نمیشود. این وضعیت در مواجهه با بارهای غیرخطی در مواردی چون مصارف الکترومکانیکی، صنعتی، برقهای ولتاژ بالا و روشنایی ساختمانها دیده میشود.
مولتی متر True RMS با اندازهگیری و محاسبه مقدار RMS واقعی جریان یا ولتاژ ( Vrms =1.11 x Vavg ) به ما نتایجی به مراتب دقیقتر از انواع معمولی میدهند. مولتی متر های RMS واقعی از گروه بهترین مولتی متر دیجیتال هستند و معمولاً گران تر از معمولی میباشند.
مولتی متر True RMS در اندازه گیری سیستمهایی مانند درایورهای سرعت متحرک، کنترلرهای موتور، کنترلرهای بورد، سیستمهای ولتاژ پایین، دیمرهای کنترل فاز، منابع تغذیه، موتورهای صنعتی نقش بسیار مهمی دارد. در انتها میتوان گفت RMS واقعی یکی از قابلیتهای بهترین مولتی متر دیجیتالی است. واژه True RMS یکی از علامت های روی مولتی متر است که نشان از برتری آن محصول نسبت به مولتی مترهای معمولی است..
ویژگیهای پراب مولتی متر چیست؟
یکی از نکات مهم جهت اندازه گیری دقیق و ایمن استفاده از پراب مولتی متر استاندارد است. پراب مولتی متر دارای ویژگیهای ولتاژ و جریان مشخصی است. روکش پراب مولتی متر با مقاومت عایقی استاندارد یکی دیگر از نکات مهم ایمنی در مولتی متر است. مهمترین ویژگی پراب مولتی متر خوب و مرغوب علاوه بر مقاومت عایقی روکش آن، داشتن نشان استاندارد ایمنی CE و CAT III 1000 V, 10 A rating. UL listed است. همانطور که پراب اسیلوسکوپ متنوع است انواع پراب مولتی متر نیز از نظر کاربری متفاوت میباشند. پراب مولتی متر نوک سوزنی مخصوص تست قطعات smd و پروب مولتی متر هایولتاژ جهت تست ولتاژ بالا است. باید توجه داشت کابل مولتی متر قرمز رنگ جهت اتصال به فاز و کابل مشکی برای اتصال به نول یا شاسی مدار است.
کابل مولتی متر مرغوب و استاندارد معمولاً ۱ متر است. یکی از نکات مهم استفاده از پراب مولتی متر استاندارد، حفظ دقت مولتی متر است.
همانطور که می دانید توسط پرابهای استاندارد مولتی متر نمیتوان بیشتر از ۱۰۰۰ ولت را اندازه گیری نمود چنانچه نیاز به تست ولتاژ بیشتر داشته باشیم باید از پراب تضعیف کننده ولتاژ و یا مقسم ولتاژ ۱ به ۱۰۰ یا بیشتر استفاده نماییم.
استانداردها، نکات مهم ایمنی کار با مولتی متر چیست؟
بسیاری از کسانی که با علم الکترونیک سروکار دارند کنجکاویهای زیادی دارند ولی بسیاری اوقات ترس از برق گرفتگی مانع از تجربه کردن این افراد میشود اما در واقعیت این گونه نیست. کار با مولتی متر در صورت رعایت نکات ایمنی بسیار آسان است هنگام کار با مولتی متر نکات زیر را رعایت نمایید.
- قبل از هر چیز باید بدانید استاندارد ایمنی مولتی متر چیست و چرا مهم است؟ استاندارد IEC، محل استفاده از مولتی مترها را به چهار گروه CAT I, II, III, IV نام گذاری کرده است که در تصویر زیر مشاهده میکنید. دانستن رده بندی ایمنی مولتی مترها به ما یادآوری میکند تا هنگام انتخاب مولتی متر به محل استفاده از آن دقت کنیم . بعنوان مثال، مولتی متر با نشان استاندارد CATIV برای استفاده در محل اتصال شبکه داخلی به شبکه توزیع برق مناسب است. علامت CAT بر روی تمامی مولتی مترها و پراب آن وجود دارد. در گروه بندی مولتی مترها قانون اصلی این است که هر چه بیشتر به منبع ولتاژ نزدیک باشید باید از دستگاه با گروه بندی بالاتر استفاده کنید زیرا در فاصلههای نزدیک به منبع خطر جدی ولتاژهای گذرا وجوددارد.
- دستگاه را با احتیاط جابه جا کنید و از وارد آمدن ضربه به دستگاه و یا سقوط آن جلوگیری کنید.
- اگر قصد داشتید اختلاف پتانسیل یا ولتاژ را اندازه گیری کنید مولتی متر را به صورت موازی بین دو نقطه از مدار قرار دهید.
- چنانچه می خواهید شدت جریان الکتریکی را اندازه گیری کنید مولتی متر را به صورت سری در مدار قرار دهید.
- هنگام اندازه گیری مقاومت جریان برق را قطع کنید ، در غیر این صورت به دستگاه آسیب میرسد.
- پیچ تنظیم صفر مولتی متر آنالوگ را نباید دستکاری کرد، چرا که این قسمت بسیار حساس است و امکان دارد فنر مربوط به آن قطع شود و دستگاه خراب شود.
- لازم به تذکر است روی دسته سلکتور نشانگری وجود دارد که تعیین کننده دامنه کاری در اندازه گیریهای شما است.
- چرخاندن سریع کلید سکتور برای دستگاه ضرر دارد.
مطالب صفحه :
- مولتی متر چیست؟
- انواع مولتی متر دیجیتال و آنالوگ
- بهترین مولتی متر دیجیتال
- روش استفاده از مولتی متر
- طرز کار مولتی متر دیجیتال
- مولتی متر حرفهای
- نکات ضروری هنگام کار با مولتی متر
آموزش مولتی متر در سال های ابتدای تحصیل الکترونیک به دانش آموزان داده می شود همچنین ویدئو های بسیاری جهت آموزش کار با مولتی متر و ولت متر در اینترنت وجود دارد فیلم آموزش کار با مولتی متر دیجیتال APPA 505 را در این قسمت مشاهده نمایید.
نظرات کاربران